Umowa o dożywocie, popularnie znana jako umowa dożywocia, jest jednym ze sposobów zabezpieczenia spokojnej starości seniorom. Polega na przekazaniu nieruchomości w zamian za dożywotnią opiekę i utrzymanie. To rozwiązanie może się okazać dobre dla starszych samotnych, osób, będących w trudnej sytuacji finansowej, czy zdrowotnej.
Umowa o dożywocie. Na czym polega?
Umowa dożywocia jest prosta. Zbywca przekazuje nieruchomość nabywcy w zamian za zagwarantowane utrzymanie do końca życia. W przypadku braku innej ustalonej umowy, nabywca musi traktować zbywcę jako mieszkańca, zapewniając mu wyżywienie, odzież, mieszkanie, oświetlenie, opał oraz opiekę w przypadku choroby.
Jak sporządzić umowę o dożywocie?
Aby sporządzić umowę dożywocia, należy najpierw zdefiniować strony umowy, czyli zbywcę (osobę przekazującą nieruchomość) oraz nabywcę (osobę, która zapewnia opiekę i utrzymanie w zamian za nieruchomość). Następnie, w umowie należy jasno określić warunki dożywocia, takie jak zakres opieki i utrzymania zapewnianego przez nabywcę oraz prawa i obowiązki obu stron.
Pierwotnym właścicielem nieruchomości przed podpisaniem umowy dożywocia jest zbywca, czyli osoba, która przekazuje nieruchomość na rzecz nabywcy w zamian za opiekę i utrzymanie. Po podpisaniu umowy dożywocia, nabywca staje się użytkownikiem dożywotnim nieruchomości, ale pierwotny właściciel (zbywca) zachowuje prawo dożywocia, co oznacza, że ma prawo mieszkać i korzystać z nieruchomości do końca swojego życia. Dopiero po śmierci pierwotnego właściciela nieruchomości, nabywca staje się pełnoprawnym właścicielem nieruchomości.
Umowa dożywocia. Dziedziczenie
Dożywocie jest prawem majątkowym, które nie może być zbywane ani dziedziczone. Jest ono ściśle związane z daną nieruchomością, co oznacza, że w przypadku sprzedaży nieruchomości, obowiązki wynikające z umowy dożywocia przechodzą na nowego właściciela. Prawo dożywocia wygasa wraz ze śmiercią osoby uprawnionej do jego korzystania.
Umowa dożywocia musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Powinna być wpisana w księdze wieczystej nieruchomości.
Nabywca może dodatkowo zobowiązać się do obciążenia nieruchomości na rzecz zbywcy poprzez udzielenie użytkowania, które może być ograniczone do części nieruchomości, ustanowienie służebności mieszkania lub innej osobistej służebności, albo dokonanie określonych, powtarzających się świadczeń pieniężnych lub rzeczowych. Należy jednak pamiętać, że te dodatkowe zobowiązania są integralną częścią umowy dożywocia.
Jak powinien zabezpieczyć się senior?
Jeżeli opieka nad seniorem została zastąpiona świadczeniem pieniężnym, ważne jest, aby ten dożywotnik zabezpieczył się na wypadek, gdyby nabywca nieruchomości miał problemy z wypłacalnością.
Nabywca musi się zgodzić się na poddanie się egzekucji w trybie artykułu 777 Kodeksu cywilnego. Taki zapis umożliwia szybsze egzekwowanie należności z majątku dłużnika bez konieczności oczekiwania na wyrok sądu. Gdy nabywca nie dokonuje płatności, dożywotnik może wystąpić do sądu o nadanie aktowi notarialnemu tzw. klauzuli wykonalności. Dzięki temu będzie mógł skutecznie egzekwować należności z majątku nabywcy.