Tak poznasz, że ugryzł cię "latający kleszcz". Charakterystyczny znak
Strzyżak jelenica, potocznie określany terminem "latający kleszcz", jest owadem blisko związanym z tymi popularnymi pajęczakami. Tak samo jak kleszcz żywi się ludzką krwią, a jego ugryzienie może powodować nieprzyjemne i potencjalnie groźne objawy. Jak rozpoznać ugryzienie strzyżaka i rozróżnić je od tych, które pozostawia po sobie kleszcz?
1. Strzyżak sarni. Coraz więcej "latających kleszczy" w lasach
Strzyżak sarni, inaczej strzyżak jelenica (Lipoptena cervi), nazywany też strzyżakiem jelenim, "latającym kleszczem", bądź wszą jelenią jest drobnym 5-6-milimetrowym owadem z rzędu muchówek, a nie pajęczaków jak kleszcze. Jest większy, posiada trzy pary nóg zamiast czterech, a także skrzydła, które odrzuca po znalezieniu żywiciela. Gryzie, wbijając się mocno w skórę, a jego chitynowa zbroja może przysparzać kłopotów przy wyciąganiu owada. Strzyżaki atakują chmarami, dość agresywnie: mogą wchodzić we włosy, do uszu czy nosa.
Lasy Państwowe podkreślają istotne różnice między strzyżakami a kleszczami, prezentując porównawczą grafikę.
- Pasożyt ten najczęściej bytuje właśnie na sierści jelenia lub sarny, żyjąc tam, wyciera skrzydła. Tam też następuje rozmnażanie. Samice rodzą żywe larwy, które później zmieniają się w poczwarki, a te w młode osobniki. Strzyżaki żywią się krwią – wyjaśniał w rozmowie z abcZdrowie dr Jarosław Pacoń z Zakładu Parazytologii na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu.
Ten gatunek owada faktycznie często występuje w polskich lasach i, w sprzyjających warunkach pogodowych, może być aktywny nawet do listopada.
- Strzyżaki to bardzo natrętne stworzenia. Są niewielkie, ale potrafią nieźle zdenerwować. Po pierwsze dlatego, że gdy atakują, siadają na różne części ciała, wchodzą we włosy czy pod ubranie. To wywołuje panikę. Po drugie, nie można ich strzepać czy przegonić machnięciem ręki – podkreślał dr Pacoń.
2. Jak rozpoznać atak strzyżaka?
Ugryzienia strzyżaków mogą wywołać ból, a skóra w miejscu ich żerowania szybko staje się swędząca. Pojawia się typowa różowa grudka, która może utrzymywać się od dwóch do trzech tygodni, ale w skrajnych przypadkach nawet rok. Możliwy jest również silny rumień powstały w wyniku reakcji alergicznej.
Zjawisko to zostało omówione przez polskich badaczy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie oraz Uniwersytetów Medycznych w Lublinie i Śląsku. W artykule podkreślają oni wzrost populacji Lipoptena cervi i fakt, że owady te mogą być nosicielami chorobotwórczych patogenów, takich jak Bartonella schoenbuchensis.
Naukowcy opisali przypadek, który miał miejsce w gronie ich zespołu badawczego: pierwsze objawy po ugryzieniu strzyżaka obejmowały swędzenie, pieczenie i wystąpienie rozsianych grudek pokrzywkowych. Po dobie zaobserwowano silną reakcję alergiczną. Skutki ugryzienia utrzymywały się przez trzy miesiące.
"Zmiany skórne rozwijające się po ukąszeniach Lipoptena są bolesne i często prowadzą do rozwoju stanu zapalnego skóry, charakteryzującego się obecnością charakterystycznych skrzepów z towarzyszącym świądem" – precyzują naukowcy.
3. Czy "kleszcze ze skrzydłami" zarażają boreliozą?
Ani silna reakcja skórna po ugryzieniu strzyżaka, ani kleszcza nie oznacza automatycznego zakażenia boreliozą. Charakterystyczny jest tu obraz rumienia wędrującego.
- To jest taki placek na skórze, mający średnicę co najmniej 5 cm. Niekoniecznie ma równy obwód, ale posiada za to centralny punkt wyznaczający miejsce wkłucia się kleszcza. Przypomina bawole oko: jaśniejsza centralna część i okręgi różowe. Zdarzają się też rumienie w wielu miejscach jednocześnie i wtedy te punkty nie są widoczne – informowała w rozmowie z WP abcZdrowie specjalistka chorób zakaźnych, prof. Anna Boroń-Kaczmarska.
Badania wskazują, że strzyżaki mogą być nosicielami patogenów takich jak Borrelia burgdorferi i Anaplasma phagocytophilum oraz Trypanosoma, przy czym najwięcej obaw budzi Borrelia, jednak, według informacji podanych przez Lasy Państwowe, nie ma udokumentowanych przypadków boreliozy wywołanej ugryzieniem strzyżaka.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.