Ministra Cieszyńskiego promocja za publiczne pieniądze. Pytali też o Morawieckiego
Dziesiątki tysięcy złotych wydawał w czasie kampanii wyborczej instytut NASK na wydarzenia, w czasie których mógł promować się ówczesny minister cyfryzacji Janusz Cieszyński – ustalili dziennikarze śledczy Radia ZET i RadioZET.pl Mariusz Gierszewski i Radosław Gruca. Imprezy organizowano w miejscach, gdzie Cieszyński kandydował do parlamentu. Za publiczne pieniądze z budżetu instytutu naukowego zamówiono nawet badanie, w ramach którego sprawdzono jego rozpoznawalność jako polityka i pytano o ocenę rządu PiS.
NASK, czyli Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy, to instytucja zajmująca się między innymi rejestracją domen internetowych i oferowaniem usług teleinformatycznych. Podlega Ministerstwu Cyfryzacji, a za czasów rządu Zjednoczonej Prawicy, od 2023 roku nadzór nad NASK sprawował szef tego resortu Janusz Cieszyński, wcześniej odpowiedzialny między innymi w Ministerstwie Zdrowia za zakupy covidowe w czasie pandemii. To on w 2020 roku, jako wiceminister zdrowia, podpisał umowę z należącą do handlarza bronią firmą E&K na dostarczenie respiratorów do Polski. Potem okazało się, że firma nie wywiązała się z zamówienia ani nie zwróciła państwu dziesiątek milionów złotych. W tej sprawie Najwyższa Izba Kontroli skierowała do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa.
Jak ustalili dziennikarze śledczy Radia ZET i radiozet.pl Mariusz Gierszewski i Radosław Gruca, Janusz Cieszyński – już jako minister cyfryzacji – mógł wykorzystywać wydarzenia organizowane przez instytut NASK do autopromocji w czasie kampanii wyborczej.
Początkowo kampanijna aktywność Cieszyńskiego koncentrowała się na Dolnym Śląsku, z którego według wstępnych przymiarek w Prawie i Sprawiedliwości miał startować do parlamentu. Nadzorowany przez resort cyfryzacji NASK włączył się do tak zwanych Białych Sobót organizowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, czyli imprez promujących badania profilaktyczne. Pracownicy instytutu rozstawiali swoje stoisko obok cytobusu czy dentobusu i rozmawiali z odwiedzającymi stoisko o „cyberhigienie”, o oszustwach mailowych i fałszywych SMS-ach.
Białe Soboty zorganizowano w takich miejscowościach jak Brzeg Dolny, Oborniki Śląskie czy Strzelce Opolskie. Na dziewięć pikników, które odbyły się między 8 lipca a 10 września, Cieszyński był obecny na ponad połowie.
NASK zbadał rozpoznawalność ministra
NASK angażował się także w inne przedsięwzięcia związane z aktywnością ministra. Przed rozpoczęciem akcji rozdawania laptopów w szkołach w ramach rządowego programu „Laptop dla ucznia” instytut zamówił badania fokusowe. Przeprowadziła je w lipcu 2023 roku prywatna pracownia, a wyniki przedstawiła NASK na początku sierpnia. Choć program dotyczył uczniów z całego kraju, na osiem badań fokusowych sześć zostało przeprowadzonych na Dolnym Śląsku – wynika z ustaleń Radia ZET i radiozet.pl. Badania miały tytuł „Społeczno-kulturowe predykatory poczucia bezpieczeństwa cyfrowego”, ale oprócz pytań o laptopy i usługi cyfryzacji znalazły się w nich także tematy czysto polityczne. Pytano respondentów na przykład, jakie powinny być priorytety i zadania dla nowego rządu po wyborach i jak oceniają premiera Mateusza Morawieckiego. Zbadano też wizerunek i stopień rozpoznawalności jednego konkretnego polityka – Janusza Cieszyńskiego.
Na stronie 44. raportu znalazły się wyniki. „Zdecydowana większość badanych nie zna ministra Cieszyńskiego i jego dokonań w zakresie cyfryzacji w Polsce, co nie powinno dziwić, gdyż pełni tę funkcję stosunkowo krótko – od kwietnia 2023. Część osób kojarzy to nazwisko z ministerstwem zdrowia (funkcja vice-ministra w MZ) i twierdząc, że jest jednym z bohaterów w tzw. aferze respiratorowej” – napisali badacze. „Inicjatywy związane z rozwojem e-recepty, mObywatela czy projekt ustawy mającej na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w sieci nie są utożsamiane z nazwiskiem ministra Cieszyńskiego. Pojawiają się głosy, że e-usługi zaczęły się rozwijać jeszcze za czasów poprzedniego rządu, a pandemia wymusiła konieczność rozwoju kolejnych narzędzi i żadna w tym zasługa aktualnego ministra cyfryzacji” – można przeczytać dalej w raporcie zamówionym przez NASK.
Instytut zapłacił za całość tych badań ponad 50 tysięcy złotych – ustalili Mariusz Gierszewski i Radosław Gruca. Pierwsze komputery trafiły do uczniów 2 września. Dziewięć dni później Janusz Cieszyński wręczał dzieciom uroczyście sprzęt w szkole w Dywitach pod Olsztynem, w swoim nowym okręgu wyborczym, do którego przeniósł kampanię.
Polityczny skok z Dolnego Śląska na Mazury
Niespodziewanie dla wszystkich obserwatorów politycznych 31 sierpnia prezes PiS Jarosław Kaczyński ogłosił, że Cieszyński będzie jedynką na liście Prawa i Sprawiedliwości w Olsztynie. Wraz ze zmianą miejsca startu Cieszyńskiego zmieniły się także lokalizacje wydarzeń promocyjnych NASK.
Minister cyfryzacji pojawił się między innymi na sztandarowej imprezie organizowanej od 2018 roku przez NASK i resort cyfryzacji – CodeWeek, czyli Europejskim Tygodniu Kodowania. To inicjatywa, w której państwa konkurują w liczbie zorganizowanych wydarzeń związanych z programowaniem. W 2023 roku uroczystą inaugurację CodeWeek zaplanowano na tydzień przed wyborami do Sejmu i Senatu, a największe obchody miały się odbyć we Wrocławiu. Kiedy okazało się, że Cieszyński będzie startował z okręgu olsztyńskiego, zespół NASK dostał wewnętrzne polecenie, aby zorganizować CodeWeek także w Olsztynie.
„Pracownicy Pionu Komunikacji i Marketingu NASK 11.09.2023 r. otrzymali od ówczesnej Dyrektor Pionu maila z poleceniem organizacji wydarzenia CodeWeek w Olsztynie. Koszt promocji Codeweek w Olsztynie wyniósł 102 906,07 zł netto, jego organizacja 32 774,22 zł netto. Finansowanie wydarzenia i jego promocji pochodziło z projektu KEI (Kampanie edukacyjno-informacyjne w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020) – były to działania realizowane wspólnie przez NASK, Ministerstwo Cyfryzacji” – napisał dyrektor Biura Komunikacji Ministerstwa Cyfryzacji Marek Gieorgica.
Cieszyński pojawił się 7 października na CodeWeek w Olsztynie – przemawiał ze sceny, bawił się z dziećmi, uczestnikami imprezy. Dzień wcześniej wziął udział w debacie zorganizowanej w „Gazecie Olsztyńskiej”. O to wydarzenie również zapytaliśmy Biuro Komunikacji resortu cyfryzacji.
„NASK zlecił Polska Press organizację debaty ‘Cyfrowa Polska na tle Europy i świata’, która odbyła się 6 października 2023 r. w studiu Gazety Olsztyńskiej (która nie należy do Polska Press). W ramach 70 000 zł netto zrealizowano dodatkowo: relację w serwisie warminskomazurskie.naszemiasto.pl (artykuł, video, emisja 5 dni); 1/2 str. artykułu w 16 dziennikach regionalnych Polska Press Grupa i Gazecie Olsztyńskiej; artykuł i animację (również produkcja) w serwisach gazetaolsztynska.pl, warminskomazurskie.nazemiasto.pl, 22 serwisach regionalnych PPG + i.pl (emisja 5 dni)” – odpisał nam dyrektor Gieorgica.
Wcześniej, przed CyberWeek w Olsztynie, pracownicy NASK wysłani zostali do Ełku, który też należy do okręgu wyborczego numer 35 – Olsztyn. Tam w Szkole Podstawowej numer 2, we wrześniu odbył Cieszyński odpowiada
Cieszyński odpowiada
Były minister cyfryzacji w odpowiedzi na pytania Radia ZET zapewnił, że nie miał wpływu na decyzje o organizacji przez NASK debaty „Cyfrowa Polska na tle Europy i świata” w „Gazecie Olsztyńskiej”.
Pytany, czy jest prawdą, że na trzy tygodnie przed imprezą CodeWeek 2023 planowaną na 7 października pracownicy NASK otrzymali polecenie zorganizowania CodeWeek w Olsztynie oraz czy to on wydał takie polecenie, Cieszyński odparł: „Codeweek jest cykliczną, ogólnoeuropejską imprezą, której współorganizatorem w Polsce jest corocznie NASK. W ubiegłorocznej edycji w ramach CodeWeek odbyło się 9600 wydarzeń, które realizowano w całej Polsce, w tym w olsztyńskiej Kortosferze”.
Radio ZET prosiło również byłego ministra o odpowiedź, czy jest prawdą, że polecił zorganizowanie we wrześniu 2023 roku w Ełku pikniku promującego cyberbezpieczeństwo, na którym następnie się pojawił? Cieszyński odpisał: „W Ełku piknik o cyberbezpieczeństwie został zorganizowany w Szkole Podstawowej nr 2 przy okazji przekazania dzieciom komputerów w ramach programu Laptop dla Ucznia, którego operatorem jest NASK. Niedawno w jednej z warszawskich szkół odbyła się pokazowa lekcja na temat bezpieczeństwa w sieci i dezinformacji z udziałem wicepremiera Gawkowskiego. Takie inicjatywy są bardzo potrzebne jako element budowania świadomości cyberzagrożeń wśród najmłodszych”.
Pytany natomiast o badanie z lipca 2023 roku, w którym padło pytanie o rozpoznawalność Janusza Cieszyńskiego jako polityka, a także między innymi o ocenę Mateusza Morawieckiego, były minister odpowiedział krótko: „Nie zlecałem i nie otrzymałem wyników jakiegokolwiek badania badającego mój wizerunek i rozpoznawalność”.
Źródło: Radio ZET
Tu się dzieje
